مشخصه‌های اصلی موتور دالاندر
موتور دالاندر نوعی موتور القایی سه‌فاز با یک سیم‌پیچی است که قابلیت تغییر تعداد قطب‌های مغناطیسی را دارد. این تغییر باعث می‌شود که سرعت موتور در دو سطح متفاوت عمل کند. مشخصه‌های کلیدی این موتورها عبارتند از:
سرعت‌های متغیر:
نسبت سرعت معمولاً 1:2 است. به عنوان مثال، یک موتور می‌تواند با سرعت‌های 750 و 1500 دور در دقیقه (RPM) یا 1000 و 3000 RPM کار کند.
تغییر سرعت بر اساس تغییر تعداد قطب‌ها صورت می‌گیرد. فرمول سرعت موتور به این صورت است:
سرعت بر حسب دور در دقیقه
فرکانس
تعداد قطب‌ها است.
راندمان بالا: موتورهای دالاندر به دلیل طراحی ساده‌تر سیم‌پیچی نسبت به سایر روش‌های تغییر سرعت، راندمان بهتری ارائه می‌دهند.
کاربردها: این موتورها در دستگاه‌هایی مانند فن‌ها، پمپ‌ها، و کمپرسورها استفاده می‌شوند که به سرعت‌های متغیر نیاز دارند.
معنای علامت‌ها
ستاره (Y): نشان‌دهنده اتصال سیم‌پیچ‌ها به صورت ستاره است. این اتصال معمولاً برای ولتاژهای بالاتر استفاده می‌شود.
مثلث (Δ): نشان‌دهنده اتصال سیم‌پیچ‌ها به صورت مثلث است. این اتصال معمولاً برای ولتاژهای پایین‌تر استفاده می‌شود.
ستاره-ستاره (YY): گاهی اوقات، دو علامت ستاره روی پلاک موتور دیده می‌شود. این علامت‌ها می‌توانند به موتور دو سرعته اشاره کند. برخی موتورها دارای دو مجموعه سیم‌پیچ هستند که هرکدام به صورت ستاره متصل می‌شوند، یکی برای سرعت پایین و دیگری برای سرعت بالا.
دلیل استفاده از دو ستاره
انعطاف‌پذیری: این طراحی امکان استفاده از موتور در کاربردهای مختلف و شرایط برق متفاوت را فراهم می‌کند.
ولتاژهای بالا: در سیستم‌هایی که ولتاژ بسیار بالاست، اتصال ستاره برای کاهش جریان فاز به کار می‌رود، زیرا در این اتصال، ولتاژ هر فاز برابر با ولتاژ خط تقسیم بر 3√ است.
مثال
اگر روی پلاک نوشته شود:
400V Δ / 690V Y این به این معناست که موتور در ولتاژ 400 ولت باید به صورت مثلث و در ولتاژ 690 ولت به صورت ستاره متصل شود.
اگر علامت ستاره-ستاره (YY) باشد، ممکن است موتور برای کاربرد خاصی طراحی شده باشد، مثلاً سیستم‌های ولتاژ چندگانه یا موتورهای چند سرعته.
اصول عملکرد موتور دالاندر
عملکرد موتور دالاندر بر اساس تغییر نحوه اتصال سیم‌پیچ‌ها است. سیم‌پیچ استاتور به گونه‌ای طراحی شده که با تغییر اتصال، تعداد قطب‌های مغناطیسی تغییر می‌کند:
اتصال سرعت بالا: تعداد قطب‌ها کمتر است، بنابراین سرعت بیشتر است.
اتصال سرعت پایین: تعداد قطب‌ها بیشتر است، بنابراین سرعت کمتر است.
نحوه سربندی موتور دالاندر
شناسایی ترمینال‌ها: معمولاً ترمینال‌های سیم‌پیچی موتور با حروف U1، V1، W1 و U2، V2، W2 مشخص می‌شوند.
سربندی موتور دالاندر بر اساس دو نوع اتصال انجام می‌شود:
اتصال مثلث Δ (دور کند): اتصال برق به ترمینال‌های U1، V1، W1.
اتصال ستاره Y (دور تند): اتصال بین پایه های U1، V1، W1 و اتصال ولتاژ به پایه های U2، V2، W2
این روش معمولاً برای تغییر تعداد قطب‌ها استفاده می‌شود.
مدار فرمان و قدرت موتور دالاندر
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا:
طراحی ساده و مقرون‌به‌صرفه.
عدم نیاز به تجهیزات خارجی پیچیده.
قابلیت تغییر سرعت بدون نیاز به اینورتر.
محدودیت‌ها:
نسبت سرعت تنها به 1:2 محدود است.
نیاز به تخصص در نصب و سربندی صحیح.
نتیجه‌گیری
موتورهای دالاندر راه‌حلی کارآمد برای کاربردهایی هستند که به دو سرعت مختلف نیاز دارند. با سربندی صحیح و استفاده مناسب، این موتورها می‌توانند عملکرد بهینه‌ای ارائه دهند. آشنایی با مشخصات و نحوه سربندی این موتورها برای مهندسان و تکنسین‌ها بسیار حیاتی است.
ترجمه و جمع آوری:
