اگر تاسیسات برقی دچار خطا باشد و فردی به قسمت فلزی این تاسیسات دست بزند قطعاً یک شوک الکتریکی در فرد ایجاد خواهد شد، جهت جلوگیری از وقوع این اتفاق و محافظت از افراد در مقابل شوک الکتریکی متخصصان برق هنگام ایجاد این تاسیسات از ارتینگ استفاده می‌کنند. در ارتینگ یک مسیر به سمت زمین جهت انتقال جریان خطا ایجاد شده و بدین وسیله از شوک الکتریکی جلوگیری می شود.
(اگر شرایط ایجاد ارت و همبندی برای شما وجود ندارد از این روش استفاده کنید)
همبندی یا باندینگ چیست؟
باندینگ یا همبندی به منظور کاهش خطر شوک الکتریکی در افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از مواقع دیده شده است که با لمس دو بخش فلزی که از هم جدا هستند خطایی در تاسیسات الکتریکی به وجود می‌آید، جاد باندینگ یا همبندی در مدار سبب می شود تا ولتاژ کاهش یافته و خطر شوک الکتریکی پایین آید. در حالت کلی همبندی در دو نوع "اصلی" و "تکمیلی" می‌باشند .
هر کدام از انواع مختلف همبندی به منظور جلوگیری از شوک الکتریکی در موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و لازم است که طبق نیاز در مکان مورد نظر نوع همبندی خاص در ساختار برقی ایجاد شود، لذا انواع مختلف همبندی ویژگی‌های مختلف و کاربردهای متفاوتی را داشته و نمی‌توان از آنها به جای یکدیگر استفاده کرد، متخصص برق مربوطه باید این موارد را در نظر گرفته و بهترین نوع همبندی را در مکان مورد نظر ایجاد کند.
چه تفاوتی بین ارتینگ، گراندینگ و باندینگ وجود دارد؟
علاوه بر اصطلاحاتی مثل باندینگ یا همبندی و ارتینگ اصطلاح دیگری به نام گراندینگ نیز وجود دارد که به وفور در تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم مهمترین تفاوت‌های این اصطلاحات را بیان کنیم می‌توان گفت که ارتینگ و گراندینگ در یک سیستم برق اصلی نقش یک هادی را عمل می‌کنند که مسیر امپدانس کمتری را به زمین فراهم می‌کند و خطر ولتاژ خطرناک را کاهش دهند. در این زمینه اصطلاح ارتینگ بیشتر در اروپا و بریتانیا مورد استفاده قرار گرفته در حالی که اصطلاح گراندینگ اصطلاحی است که بیشتر در آمریکای شمالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما اگر تخصصی تر به تفاوت میاین این اصطلاحات بپردازیم باید تعریف کنیم که همبندی شامل اتصال دو شی هادی الکتریکی است. این شی می‌تواند یک لوله یک سیم یا دو سیم باشد یا حتی ممکن است شامل دو تجهیز باشد. دلیل اصلی استفاده از همبندی یا باندینگ ایمنی افراد از ولتاژ خطرناک مدار الکتریکی است.
اصطلاح ارتینگ شامل اتصال جریانی است که در حالت عادی به هیچ وجه به زمین حمل نمی شود که به این اتصال، اتصال مرده گفته می شود. رایج ترین مثال این نمونه بدنه وسایل برقی است که خطر شوک الکتریکی هنگام لمس قطعات فلزی و الکترونیکی در صورت وجود خطا به حداقل ممکن خود می رسد.
اصطلاح گراندینگ برخلاف ارتینگ شامل اتصال جریانی است که در شرایط عادی قابل حمل به زمین است که به این اتصال، اتصال زنده گفته می شود. رایج ترین مثال این اصطلاح ترانسفورماتور قدرت است. مهمترین هدف گراندینگ حفاظت از تجهیزات و تاسیسات سیستم قدرت است که مسیر بازگشت فوق العاده موثری را در منبع برق فراهم می‌کند.
همبندی اصلی چیست و به چه منظور ایجاد می شود؟
پس از معرفی و بررسی اصطلاحات فوق لازم است که به رایج ترین و مهم ترین روش هایی که جهت جلوگیری از برق گرفتگی افراد در اماکن مختلف به خصوص در ساختمان وجود دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد اشاره کرد این روش رایج و مهم "همبندی اصلی" یا "هم ولتاژ کردن" نام دارد.
اگر بدنه هادی تجهیزات الکتریکی ساختمان مانند لوله کشی یا اسکلت هادی ساختمان با هادی که سطح مقطع بزرگ ولی دارای مقاومت کم است اتصال برقرار کنند با وجود جریان زیاد اختلاف پتانسیل زیادی دیده نشده و در نهایت این اتفاق منجر به برق گرفتگی نخواهد شد. با استفاده از همبندی اصلی و هم ولتاژ کردن می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد. البته ناگفته نماند که هم ولتاژی و همبندی کردن در یک ساختمان به حجم و وسعت ساختمان بستگی دارد.
در حالت کلی ایجاد همبندی اصلی با هدف جلوگیری از ایجاد ولتاژ‌های بسیار خطرناک بکار می رود. این همبندی در مکان هایی ایجاد می شود که احتمال لمس وسایل الکتریکی توسط افراد وجود دارد. هنگام همبندی اصلی هرگز نباید نقش زمین را فراموش کرد، زیرا جهت موثر بودن همبندی لازم است که پتانسیل زمین به پتانسیل اجزای همبندی نزدیک باشد.
مهمترین و رایج‌ترین انواع همبندی
همبندی و هم ولتاژ کننده های زیادی در رابطه با جلوگیری از خطر برق گرفتگی و ولتاژ‌های بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم است که تمامی این موارد توسط کارشناس برق و متخصص آن صورت گیرد تا این همبندی ها به بهترین شکل ممکن انجام شوند. از مهم ترین و رایج ترین انواع هم ولتاژ کننده و همبندی اصلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
· سیستم‌های تهویه
· سیستم خنک کننده و لوله کشی
· انواع لوله کشی فلزی
· هادی حفاظتی
· اجزای فلزی که در سازه ها استفاده می شود
· ساختمان های که در آن از TN-S استفاده می شود
هر کدام از این همبندی‌ها طبق یک الگو و پلتفرم خاص در محل مورد نظر استفاده شده و انتظار می‌رود تا با یک پیاده سازی استاندارد نتیجه قابل قبولی در رابطه با جلوگیری از شوک الکتریکی و بروز ولتاژ‌های خطرناک به دست آید. ناگفته نماند که در صورت عدم پیاده سازی صحیح نه تنها شوک الکتریکی کاهش نمی یابد بلکه ممکن است خطر این شوک الکتریکی و ولتاژ‌های بالا افزایش یابد، بنابراین روش و نحوه این همبندی‌ها از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است.
برای اتصال زمین به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
جهت اتصال زمین یا تشکیل شبکه اصلی به تجهیزات مختلفی نیاز می‌باشد که از مهمترین آنها می‌توان تجهیزات چاه را نام برد. البته ناگفته نماند که تجهیزات چاه به تنهایی انواع مختلفی را شامل می شود که یکی از رایج ترین آنها صفحه مسی است. جهت تشکیل یک شبکه اصلی استاندارد می‌بایست از الکترودهایی استفاده کرد که مخصوص اتصال به زمین هستند. این الکترودها بسته به مقاومت الکتریکی متغیر است. جهت تشکیل شبکه اصلی و اتصال به زمین در قدم اول تعداد الکترودها مورد محاسبه قرار گرفته و سپس در اطراف ساختمان این الکترودها به ترتیب نصب می شوند. نکته حائز اهمیت در نصب این است که فاصله هر الکترود با دیگری نباید کمتر از دو برابر طول آن باشد، پس از اتمام نصب تمامی این الکترودها با سیم یا شمش مسی به هم وصل می شود.
چرا از همبندی و ارتینگ در تاسیسات برقی استفاده می شود؟
امروزه افراد بسیار زیادی هستند که در رابطه با برق گرفتگی جان خود را از دست می‌دهند. بالا رفتن این آمار سبب شد تا متخصصان برق همبندی و ارتینگ را در تاسیسات برقی به کار ببرند. همانطور که مطرح شد استفاده از این روش‌ها سبب می شود تا ولتاژ‌های خطرناک در مدارهای الکترونیکی کنترل شده و خطر برق گرفتگی و شوک الکتریکی در افراد کاهش یابد. نکته حائز اهمیت در استفاده از این روش ها این است که همبندی، ارتینگ و گراندینگ باید توسط متخصصان برق به شیوه استاندارد در تاسیسات برقی به کار روند تا خطری برای سایر افراد به وجود نیاید.
عوامل مهم خطر در هنگام ایجاد یا استفاده از تاسیسات برقی
عوامل خطر زیادی در رابطه با استفاده یا ایجاد تاسیسات برقی وجود دارد که از مهمترین آنها می‌توان به جریان‌های برق گرفتگی و دماهایی که منجر به آتش سوزی، سوختگی یا سایر صدمات می شود اشاره کرد. بسیاری از این عوامل بررسی می شود تا دلایل ایجاد این خطرات مشخص شود. لازم است که تمامی قوانین مقررات در رابطه با تماس اشخاص در برابر وسایل و بدنه های هادی در بین مردم آموزش داده شود تا از بروز عوامل خطرناک استفاده از تاسیسات برقی جلوگیری کرد.
نتیجه گیری
همبندی، ارتینگ و گراندینگ اصطلاحاتی هستند که در تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند و جهت جلوگیری از بروز ولتاژ‌های خطرناک و برق گرفتگی بسیار مهم هستند. هر کدام از این اصطلاح ها جهت اهداف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند برای مثال همبندی اتصال دو هادی الکتریکی با همدیگر است و سبب می شود تا از خطر شوک الکتریکی در فرد جلوگیری شود، در حالی که ارتینگ جهت اتصال مرده مورد استفاده قرار می گیرد که سبب می شود تا شوک الکتریکی در فرد کاهش یابد. در نهایت گراندینگ با اتصال زنده سبب حفاظت از تجهیزات برق قدرت ایجاد می شود.
سخن پایانی
شما میتوانید جهت پیدا کردن متخصصان و مجریان سیستم ارتینگ و یا مشاهده محصولات ارت به بارق مراجعه کرده و کالای مورد نظر خود را مستقیما از فروشنده خریداری و یا با آنها تماس برقرار کنید.همچنین با مراجعه به وبلاگ بارق، می توانید مطالب آموزش بیشتری را مشاهده کنید.
